نقد تندیس های نازیبای شهری و یادآوری یك قانون
هادی مظفری ـ مدیركل هنرهای تجسمی ـ می گوید كه طراحی نامناسب و اجرای غلط توسط افراد فاقد صلاحیت ساخت مجسمه های شهری، نتایج سنگینی به همراه خواهد داشت. طبق این امر، ساخت، اجرا و نصب هرگونه مجسمه، دیوارنگاره و نقش برجسته در فضای شهری باید با مجوز شورای نظارت بر نصب مجسمه ها صورت بگیرد.
به گزارش بیمه خانه به نقل از واحد ارتباطات و رسانه اداره کل هنرهای تجسمی، مظفری ضمن تاکید بر لزوم پاسداشت مقام بزرگان از راه ساخت یادمان و آثار هنری، در عین حال اظهار داشت: آثار یادمانی هنری برای بزرگان، می تواند ترجیع بند محتشم کاشانی برای حماسه کربلا، اثری موسیقایی و حماسی همانند سمفونی خرمشهر و مجسمه ای همانند اثر ابوالحسن خان صدیقی برای ادای احترام به فردوسی و یا آثار معماری و مجسمه ها و دیوارنگارها باشد که همگی از مهمترین گونه های آثار فرهنگی و هنری هستند.
وی اضافه کرد: این یادمان ها بعنوان مدرک و شاهدی برای قدرشناسی و بزرگداشت خاطره مفاخر و بزرگان یک کشور است که با قرار گرفتن در معرض دید شهروندان، هم خاطره ذهنی و ادای احترام آنها را در نزد مردم نشان داده است و هم سبب افتخار و بالیدن آن ملت به ارزش ها، گذشته و بزرگان خویش می شود.
مظفری در ادامه با اعلان اینکه لزوم دارد تمامی ارگان های سفارش دهنده آثار هنری و مجسمه های شهری از مشورت یک شورای متخصص بهره مند شوند، اظهار داشت: از حدود ۶۰ سال پیش تا کنون ۴ آئین نامه در خصوص نحوه نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه ها و یادمان ها در میدان ها و اماکن عمومی داشته ایم که همگی بعنوان قانون اجبار آور است.
مظفری اظهار داشت: بر مبنای اولین «تصویب نامه هیات وزیران وقت مورخ ۲۹/۳/۱۳۳۸» طبق پیشنهاد وزارت فرهنگ (هنرهای زیبای کشور) تصویب گردید که سازمان های دولتی و ملی که درصدد تهیه مجسمه مشاهیر تاریخی، ادبی و هنری برای نصب در میادین و... است، باید قبلا طرح و نام سازنده مجسمه را به هنرهای زیبای کشور ارسال نمایند تا در کمیسیون مربوطه مورد مطالعه و بعد از تصویب مبادرت به تهیه آن شود. در تعیین محل نصب مجسمه، کمیسیون مربوطه، نظر اداره کل دیرینه شناسی را رعایت خواهد نمود. اداره های وزارتخانه فرهنگ کشور، مامور اجرای این تصویب نامه هستند. بر طبق دومین قانون که عبارت است از، «آیین نامه نحوه نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه ها و یادمان ها در میادین و اماکن عمومی و درجلسه ۴۴۲ مورخ ۴ خرداد ۱۳۷۸ به تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی رسیده است»، کلیه وزارتخانه ها، مراکز و سازمان ها و نهادهای دولتی و شهرداری ها موظف به اجرای سیاست های مصوب شورای نظارت در مبحث این آئین نامه هستند. همینطور بر مبنای «دستورالعمل اجرایی نحوه نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه و یادمان در میادین و اماکن عمومی مصوب جلسه ۳۴۱ مورخ ۱۸/۸/۱۳۷۹شورای فرهنگی عمومی»، اماکن عمومی شامل میادین، مبادی ورودی شهرها، بوستان ها، معابر، محوطه و فضاهای عمومی تعریف شده است.
وی اشاره کرد: انتخاب دغدغه فرهنگی و ایده مناسب بسیار حائز اهمیت می باشد، اما طراحی نامناسب و اجرای غلط توسط افراد فاقد صلاحیت ساخت مجسمه های شهری، نتایج سنگینی به همراه خواهد داشت. طبق این امر، ساخت، اجرا و نصب هرگونه مجسمه، دیوارنگاره و نقش برجسته در فضای شهری باید با مجوز شورای نظارت بر نصب مجسمه ها صورت بگیرد. ازاین رو ما تمامی ظرفیت های قانونی مبتنی بر رعایت دستگاه ها از این آئین نامه را دارا هستیم. هدف اصلی از تدوین این سه آئین نامه، پشتیبانی از ایده ساخت و نصب مجسمه های شهری و پاسداشت مشاهیر و بزرگان است و در این روند، مشورت گرفتن و سپردن کار به خبرگان مجسمه سازی و هنرمندان صاحب نام و صاحب امضاء مهمترین بخش کار است.
او با اشاره به ماده ۲ این آئین نامه که اعضای شورای نظارت بر ساخت و نصب مجسمه های شهری را معرفی می د، اظهار داشت: شورای نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه های شهری متشکل از معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرکل هنرهای تجسمی، نماینده وزارت کشور، نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نماینده انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، نماینده فرهنگستان هنر، یک نفر از استادان برجسته هنرهای تجسمی با معرفی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری، شهردار شهری که نصب مجسمه در آن پیشنهاد شده، دو نفر از صاحبنظران عرصه فرهنگ، نماینده بنیاد شهید و نماینده وزارت مسکن و شهرسازی است. احکام این اعضا برپایه دستورالعمل اجرایی توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می شود.
مظفری بیان کرد که طبیعی است نمایندگان و کارشناسان این شورا باید به حوزه مجسمه سازی آشنایی داشته باشند؛ چونکه درباره مجسمه های شهری از ایده، تا طراحی و اجرا، مواد اولیه و همینطور مکان نصب اثر بسیار حائز اهمیت می باشد.
وی اضافه کرد: در همین راستا و بر مبنای صدمه شناسی صورت گرفته، به این باور رسیدیم که نباید یک شورای واحد برای تمامی مجسمه های شهری در همه استان های کشور تصمیم گیری کنند. هر شهر ایران اقلیم، آب و هوای خاص، خرده فرهنگ های بومی و محلی، ساختار شهرسازی و معماری خویش را دارا است که این خصوصیات برای خلق و نصب یک اثر هنری شهری بسیار حائز اهمیت و در عین حال متفاوت می باشد.
مدیرکل هنرهای تجسمی اعلام نمود که «چهارمین و آخرین مصوبه قانونی مربوط است به «دستورالعمل صدور مجوز ساخت و نصب مجسمه و یادمان در میدان ها و اماکن عمومی مصوب ۱۳۹۹» که علاوه بر آئین نامه های مصوب گذشته، طی پیگیری و جلسات متمادی ۸ ماهه گذشته در شورای ساماندهی مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این دستورالعمل تنظیم شده و در آن امکان تفویض اختیار این امر را به استان های توانمند سپرده است.
در این دستورالعمل با عنایت به قوانین بالا دستی موجود به این نتیجه رسیدیم که شهرسازها، استادان دانشگاه، جامعه شناسان و هنرمندان هر شهر و استان بهتر می توانند با عنایت به شرایط هر بوم و منطقه در مورد زیباسازی شهری و ساخت مجسمه بزرگان و مشاهیر و اینکه چه اثری در چه فضا و جایگاهی باید نصب شود، تصمیم بگیرند و این دستورالعمل طی روزهای آتی به تمامی استان های کشور ابلاغ خواهد شد».
وی افزود: متاسفانه آثاری را که در این چند وقت در فضای برخی شهرهای ایران شاهدش بودیم از منظر هنری، آثار درخور و شایسته ای نبوده اند و تنها تعداد اندکی از آثار قابل دفاع بودند و الباقی از ساختار تکنیکی، جذابیت بصری و توانمندی سازنده برای خلق و اجرای یک اثر هنری برخودار نبودند.
وی اشاره کرد: بهتر است، تمامی نهادها که برای پاسداشت نام و یاد قهرمانان و بزرگان این سرزمین قدم بر می دارند، از ظرفیت صحیح هنر و هنرمندان در این راه بهره گیرند. در خیلی از اوقات، سفارش دهندگان نیت خیری دارند و بناست مجسمه یکی از مفاخر، مشاهیر، و سربازان و قهرمان کشور، خلق و در فضای شهری نصب شود اما چون به هنرمند صاحب امضا و دارای تجربه کافی رجوع نمی گردد و از نهادهای مرتبط و دارای صلاحیت کسب مشورت نمی گردد، نتیجه آن چیزی است که ما امروز در فضای شهری با آن مواجهیم.
وی افزود: داشتن دغدغه فرهنگی و ایده مناسب بسیار حائز اهمیت می باشد، اما عدم طراحی مناسب و اجرای غلط توسط افراد فاقد صلاحیت ساخت مجسمه های شهری، نتایج سنگینی به همراه خواهد داشت. البته نباید از ذهن دور داشت که طی سال های گذشته آثار باارزش هنری و درخور توجه هم در کشور خلق و در فضای شهری نصب شده اند. شهرداری تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز و برخی دیگر از شهرها همچون شهرداری هایی هستند که با برگزاری سمپوزیوم مجسمه و دوسالانه های تخصصی در حوزه مجسمه سازی، توانستند آثار هنری ارزشمندی خلق، نمایش داده و در سطح شهرهای ایران نصب کنند. مشکل ما دقیقاً در جایی است که متولیان از مشورت های لازم بهره مند نمی شوند و از هنرمندان صاحب نام در این عرصه شامل دانشگاه های هنر، انجمن مجسمه سازان، انجمن های هنرهای تجسمی کشور و از ظرفیت و مشورت شوراهای قانونی استفاده نمی کنند و نتیجه ای که با آن مواجهیم، خارج از توقع و انتظار همه است.
وی در انتها ابراز امیدواری کرد که با تفویض اختیار به شوراهای نظارت بر نصب مجسمه های شهری در استان ها و استفاده نهادهای سفارش دهنده از ظرفیت هنرمندان مجسمه سازی و فارغ التحصیلان دانشگاه و اساتید این رشته در آینده شاهد خلق و نصب آثار هنری بی کیفیت در سطح شهرهای ایران نباشیم.
منبع: بیمه خانه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب